Często słyszymy o toksycznych ludziach, o toksycznych związkach, o osobach, które psują atmosferę i relacje między ludźmi. Co to jednak znaczy „toksyczny” – czy to stan permanentny czy chwilowy, jakie cechy charakteru mają toksyczni ludzie i czy takimi się rodzimy czy stajemy?
Kim jest toksyczny człowiek i jak go rozpoznać?
Może nosić maskę – to nie zawsze osoba o negatywnym nastawieniu. Bywa, że osoba toksyczna uśmiecha Ci się prosto w twarz i jest bardzo miła i sympatyczna, ale pod tą maską skrywa brak pewności siebie, strach, złość. W ten sposób możemy dać się wciągnąć w jej grę i nie być tego świadomym przez długi czas.
Nie można mylić ludzi toksycznych i chorych, np. chorujących na depresję. Toksyczni ludzie nie mają żadnych prawdziwych powodów do narzekań. Mimo to „poprawiają” sobie humor tworząc problemy z niczego, tłumacząc swoje niepowodzenia nieistniejącymi ograniczeniami. Poza tym toksyczni ludzie zazwyczaj nie czują, że z ich zachowaniem jest coś nie tak. Wszyscy mamy tendencję do szukania winowajców, gdy coś się dzieje i nikt specjalnie nie zaczyna poszukiwań od siebie. Zanurkowanie w plątaninie własnych uczuć jest trudne…
Jakie cechy charakteru?
Dla osób toksycznych charakterystyczne jest negatywne nastawienie do świata. Są często zresztą nazywani wampirami energetycznymi, bo przez ich podejście mamy wrażenie, że i nas opuszcza motywacja i siła do działania. Fakt, że plotkują o innych, bez cienia empatii może nas zaalarmować. No i zdecydowanie mówią więcej niż słuchają, bo są raczej zaabsorbowani swoją osobą i nie interesują się zbytnio rozmówcą. Jeżeli masz czasem wrażenie, że Twoje potrzeby w tej relacji nie są spełnianie, możliwe że tkwisz w relacji z toksyczną osobą.
Każdy z nas ma jakieś swoje małe kłamstewka, ale w zetknięciu z osobą toksyczną po chwili spostrzeżesz, że tworzy ona relacje w oparciu o te kłamstwa, że jej pozytywny wizerunek to niezbyt zręcznie stworzona iluzja. Poczujesz też, że taka osoba musi mieć kontrolę nad Tobą, dlatego często zdarza im się krytykować Twoje postępowanie i podkopywać Twoją pewność siebie.
Ze względu na skupienie na sobie to osoba toksyczna zawsze stawia się w roli ofiary. Wszystkim zdarza się dramatyzować, ale toksyczne osoby traktują negatywne emocje niczym paliwo. Jednak przy konfrontacji będą raczej unikać odpowiedzi na trudne pytania i bezpośredniego konfliktu.
Trzeba przyznać, że każdy człowiek uwielbia mieć rację, ale osoba toksyczna będzie do tego stopnia walczyć w dawno już przegranej dyskusji, że może to się zrobić śmieszne. Tego typu ludzie nie potrafią się uznać za pokonanych.
Dlaczego jesteśmy toksyczni?
Toksycznymi się stajemy – to poniekąd pocieszające, bo oznacza, że skoro kiedyś tacy nie byliśmy, to możemy wrócić do poprzedniego stanu. Taka jest teoria. Praktyka będzie trudniejsza, bo nasza toksyczność jest związana z zgorzkniałością, a ta wyjaławia nas od środka, sprawia, że zapominamy jak się cieszyć, jak współodczuwać, jak mieć nadzieję.
Toksyczność jest skutkiem zetknięcia z przykrymi doświadczeniami osób, które nie posiadają systemu obronnego na bolesne doznania lub system ten nie działa u nich prawidłowo.
Pomagać ludziom toksycznym czy ich unikać?
Unikanie jest zdecydowanie łatwiejsze i zresztą nic dziwnego, że większość osób po zidentyfikowaniu problemu w relacji decyduje się na ten sposób pozbycia się problemu. Dużo osób twierdzi, że z toksycznymi osobami nie da się w ogóle prowadzić zdrowej rozmowy, są niepoprawne i cóż… po co tracić czas.
A co możemy powiedzieć osobom toksycznym, które naprawdę są dla nas ważne i chcemy im pomóc? Co zrobić kiedy to my tak naprawdę jesteśmy źródłem problemu?
Przede wszystkim potrzeba dużo pracy nad sobą i chęci, żeby w ogóle być w stanie przyznać się przed sobą, że problem tkwi w nas. Potem zaczyna się praca nad samym sobą, próba eliminacji zachowań, które uważamy za szkodliwe – szkodzą one nie tylko innym, ale też nam samym. Nie skupiaj się aż tak na tym co Cię otacza i na tym, co inni myślą o Tobie. Skoncentruj się na sobie i swoim wnętrzu. W naszym towarzystwie może być więcej osób toksycznych niż nam się wydaje – należy pamiętać, że zawsze można spróbować się od nich odciąć.
Konfrontuj się – jeżeli coś ci nie odpowiada i czujesz się spięty, przygotuj się do rozmowy i stań z kimś twarzą w twarz. Plotkowanie o kimś może Ci się zdawać pomocne w wypuszczeniu jakiejś ilości negatywnych emocji, ale to sprawia, że tylko się nakręcamy zamiast oczyścić atmosferę.
Bądź odpowiedzialny za swoje czyny i problemy. Pewnie, łatwiej jest wierzyć w to, że wszechświat jest przeciwko Tobie, ludzie są fałszywi i egoistyczni, a ty jesteś ofiarą… W czym to Tobie pomoże? W niczym, poza tym, że świat stanie się jeszcze bardziej mroczny i niemożliwy do zmiany. A przecież chcesz, żeby było lepiej, tak? W takim razie wstań i zdobądź kontrolę nad swoim życiem. Dawaj z siebie sto procent, kiedy na czymś Ci zależy, bo jeżeli zawalczysz o to, co sprawia Ci radość, z pewnością będziesz bardziej szczęśliwy, niż wtedy kiedy siedzisz i narzekasz.
Koniec dramatów, zazdrości, napędzania spirali nienawiści w zasadzie wobec wszystkich bez większego powodu. Próbuj kontrolować swoją zazdrość – wynika ona z tego, że ktoś coś ma, a Ty nie. Nie masz czegoś, bo się o to nie starasz. To, że inni są szczęśliwi, nie oznacza, że dla Ciebie szczęścia zabraknie, więc wyciągnij do niego rękę, zamiast się przed nim chować.
I wyłącz na chwilę telefon albo chociaż odepnij się od WIFI. Jako osoba toksyczna, możliwe że spędzasz większość dnia z nosem w swoim urządzeniu, albo hejtując kogoś, albo z nudów sącząc jad. Co więcej zewsząd dobiega do Ciebie to, co tak bardzo Cię irytuje – sukces innych, inni ludzie siejący zamęt. Odpocznij i znajdź coś, co sprawi Ci przyjemność, a nie podsyci Twoje cierpienia.
