Łatwo można w grupie zlokalizować taką osobę, tam, gdzie jest największe zamieszanie i trwa awantura, tam znajdziemy postać, która jest wyjątkowo konfliktowa. Regularne histeryczne lub wręcz dramatyczne wystąpienia z tą osobą w głównej roli to norma. Zwykle to ona sprawia, że konflikt się zaognia. W jej głowie – tylko ona przeciwko całemu światu. Na czym polega wysoko konfliktowa osobowość i dlaczego ludzie stają się wysoko konfliktowi?
Jak rozwija się wysoko HCP?
Jak w przypadku licznych zaburzeń, przyczyny HCP nie są do końca znane specjalistom. Chociaż do końca nie wiadomo, gdzie leży źródło tego zaburzenia, wielu badaczy jest zdania, że powstaje ono w związku z wydarzeniami mającymi miejsce w dzieciństwie osoby o wysoko konfliktowej osobowości. HCP nie jest najpewniej zależne ani od czynników genetycznych, ani psychologicznych predyspozycji.
Rozwój wysoko konfliktowej osobowości wiąże się z tworzeniem niewłaściwych relacji z innymi ludźmi w wieku dziecięcym. Zakłada się, że HCP ma związek z wykorzystywaniem lub zaniedbywaniem osoby w tym okresie, kiedy wyjątkowo potrzebuje poczucia bezpieczeństwa i wsparcia opiekunów.
Cechy HCP
Cechuje się zaburzeniami osobowości typu B – czyli takimi jak borderline, narcyzm, zaburzenia antyspołeczne. Jest co z całą pewnością osoba wybuchowa i zmienna, chociaż specjaliści twierdzą, że istnieje też możliwość przeplatania się zachowań i cech z różnych kategorii – wówczas zaburzenie klasyfikowane jest często jako BNO – zaburzenie osobowości bliżej nieokreślone. Człowiek, który jest wysoko konfliktowy, będzie skłonny do wyolbrzymiania oraz nadmiernego wyrażania swoich stanów emocjonalnych w teatralny, dramatyczny sposób.
Poznaj nasz skuteczny trening zastępowania agresji.
Warto zaznaczyć, że HCP nie opisuje osoby z gorącym temperamentem – dynamicznej, ekspresyjnej. Temperament może wpłynąć na konfliktowość osoby, nie uważa się go jednak za główną przyczynę HCP. Osoby z tym zaburzeniem mają problem z odczuwaniem empatii i dostrzeganiem potrzeb innych. Świat jest dla nich raczej czarno-biały, a odmienność innych osób wymyka się ich zdolności rozumienia.
Nie jest łatwo rozpoznać wysoko konfliktową osobowość. Zdiagnozowanie tego zaburzenia jest możliwe dopiero w dorosłym wieku. Podejrzenia co do HCP mogą pojawić się w przypadku nasilenia pewnych zachowań dorosłego człowieka lub ich regularności.
Kłótnia zamiast ulubionego serialu
Specjaliści wskazują na to, że dla osoby HCP kłótnie są swego rodzaju „przyjemnością”. Prawie każdy kontakt z drugim człowiekiem musi przerodzić się w jałowy spór, gdyż osoby z tym zaburzeniem mają zwykle problem ze wzięciem odpowiedzialności za swoje słowa i są skłonne do obwiniania innych za niepowodzenia lub kłótnie. Jest to sposób na uwolnienie negatywnych emocji, które zbierają się w osobie HCP.
Jest to o tyle nieprzyjemne dla otoczenia, że HCP potrzebuje drugiej osoby, na którą przeleje swoje „złe” emocje, wywołując w niej poczucie winy, wstydu, obmawiając ją czy upokarzając. Za swoje niezadowolenie i negatywne emocje winić będzie wszystkich dookoła, aby nie szukać winy w sobie. Osoba z tym zaburzeniem jest stale na ringu, gotowa do walki, kiedy nadarzy się okazja – nie zależy jej na dojściu do porozumienia.
Warto zauważyć, że osoba HCP nie stawia się w pozycji bojownika o prawa uciśnionych i dyskryminowanych, lecz w roli ofiary, za którą się uważa. Jej konfliktowe nastawienie jest odpowiedzią na wyimaginowane zło, które się jej przydarza, a za które winą obarcza innych ludzi.
Jak naprawiać związki z innymi ludźmi i podejście do siebie?
Trudno zmienić relację, w której już jesteśmy, ale związek z HCP będzie wymagał uzdrowienia, jeżeli ma trwać bez szkody dla naszej psychiki i emocjonalności. Nie można pozwolić osobie z tym zaburzeniem na bezpodstawne obwinianie innych za swoje złe samopoczucie, smutek lub brak pewności siebie. Pierwszym korkiem jest zdecydowane postawienie granic osobie z HCP. Można także delikatnie spróbować namówić bliskiego na terapię. Trzeba zaznaczyć, że w przypadku relacji najpewniej osobie z HCP trudno będzie w ogóle zrozumieć, co przeszkadza nam w jego zachowaniu, jeżeli nie podejmiemy stanowczych kroków i nie spróbujemy się mu postawić. Najpierw zadbajmy więc o siebie, swoje bezpieczeństwo i komfort, a wówczas podejmijmy próbę pomocy drugiej osobie.
W stosunku do osób wysoko konfliktowych zaleca się zarówno indywidualną, jak i grupą psychoterapię, w której stosuje się różne podejścia terapeutyczne, w tym także Gestalt. Terapia ma pomóc osobie konfliktowej nauczyć się normalnego funkcjonowania w związkach, tworzenia zdrowych relacji – ma być motorem do zmian. Osoba z zaburzeniem musi nauczyć się patrzeć na świat inaczej, ale także zobaczyć siebie w innym świetle. Konieczne jest odnalezienie przyczyna, dla której potrzeba wchodzenia w konflikty była tak silna.
