Muzyka łagodzi obyczaje – zastosowanie muzykoterapii w leczeniu nerwic

Spokojna, relaksacyjna muzyka ma wielu zwolenników – na Youtube można znaleźć mnóstwo kompilacji łagodnych, instrumentalnych utworów, które mają pomagać w zasypianiu, nauce, wyciszeniu się. Sztuka od zawsze jest formą terapii – tworzenie arcydzieł z różnych dziedzin jest sposobem uzewnętrznienia naszych emocji, wspomnień i myśli. Czy będąc zaledwie odbiorcą utworu muzycznego, możemy korzystać z terapeutycznych właściwości muzyki? 
 
Emilia Paszkiewicz-Mes (art. „Muzykoterapia jako metoda wspomagająca leczenie”) twierdzi, że muzyka była narzędziem medycyny od najdawniejszych czasów. Oficjalnie jednak muzykoterapia została uznana za metodę terapeutyczną dopiero po II wojnie światowej. Stosowana jest w różnych dziedzinach medycyny, gdyż ma wielorakie zastosowanie – zwykle jest działaniem wspierającym jakąś inną metodę terapii. Naukowo potwierdzono nie tylko jej wpływ na stan psychiczny pacjenta, ale także na poprawienie działania układu oddechowego, wewnątrzwydzielniczego i układu krążenia – Gaertner dowiódł, że muzykoterapia wpływa na obniżenie ciśnienia krwi.
 
 
Za pomocą muzyki można kształtować wiele sfer życia człowieka, przede wszystkim można:
 
Kontrolować sfery emocjonalną:  emocje, takie jak uczucia, stany afektywne, nastroje, sterowanie emocjami.
rozwijać prawidłowe wzorce komunikacji międzyludzkiej – wzbudzanie chęci do inicjowania kontaktu, ukierunkowanie na prawidłowe komunikowanie się.
kształtować osobowości pacjenta – wpływanie na postawy i zachowania, umożliwianie zdobywania nowych doświadczeń emocjonalnych i intelektualnych, wyrabianie postawy twórczej.
wpływać na stan pobudzenia psychomotorycznego oraz napięcie emocjonalne i mięśniowe.
wpływać korzystnie na stan psychofizyczny pacjenta.
wzbudzać określone reakcje fizjologiczne oraz wpływać na przemiany biochemiczne zachodzące w organizmie. 
Według badań Galińskiej istnieją cztery obszary oddziaływań muzyki na ludzki organizm w muzykoterapii.
psychosomatyczny – muzyka spełnia funkcję wsparcia psychiki dla pacjenta oraz regulację czynności wegetatywnych organizmu.
psychologiczny – muzyka wpływa na emocje, zdolności komunikacyjne, poznawcze i humanistyczne.
psychomotoryczny – muzyka może pomóc w terapii zaburzeń motoryki. Może też być czynnikiem porządkującym i stymulującym ruch.
pedagogiczny –muzykoterapia może być też stosowana w leczeniu zaburzeń psychofizycznych i kłopotach dydaktyczno-wychowawczych dzieci i młodzieży
 
 
W ramach muzykoterapii istnieje także wiele różnych metod. Są one dostosowywane do indywidualnych potrzeb pacjenta – jego zaburzeń i osobowości. Istnieją terapie mające na celu pomóc odreagowywać problemy i uwolnić emocje nagromadzone w pacjencie. Następnym krokiem jest analiza i omówienie emocji. Inne terapie mają formę treningu – uczą pacjentów rozpoznawać i usuwać napięcie psychofizyczne. Istnieją terapie relaksacyjne i kontemplacyjne – pozwalają na osiągnięcie stanu wyciszenia, ale mogą też pozwolić na osiągnięcie wyjątkowo intensywnych stanów zachwytu i odczuwania uczuci wzniosłości podczas słuchania muzyki. Aktywizujące i kreatywne terapie mają formę ćwiczeń i pozwalają chorym na wzięcie aktywnego udziału w terapii. 
 
 
Muzykoterapia może być terapią, w której pacjent jest biernym odbiorcą wrażeń słuchowych albo ich twórcą – w jeden z wielu sposobów angażującym się w proces produkcji dźwięku. Pacjent może w ten sposób uzewnętrznić się, co umożliwia terapeucie zajrzenie w jego osobowość i emocje. 
 
 
W zależności od potrzeb chorych można rozpocząć terapię indywidualną lub grupową – szczególnie pomocną w przypadku terapii osób z zaburzeniami komunikacji. Wpływa ona bardzo pozytywnie na rozwój empatii u człowieka. Terapia ta charakteryzuje się tym, że chory pomaga nie tylko sobie, ale także tym, którzy współtworzą grupę terapeutyczną – poprzez pokazywanie uczuć takich jak akceptacja, zainteresowanie. 
 
 
Naukowcy twierdzą, że muzykoterapia wpływa nie tylko na psychikę człowieka, ale w pewien pośredni sposób również na sferę fizyczną ludzkiego organizmu. Bernatzky ustalił wraz ze swoimi współpracownikami, że muzyka zmniejsza odczuwanie bólu po zabiegach chirurgicznych, co pozwala zmniejszyć ilość podawanych środków farmakologicznych. Muzykoterapia staje się również coraz  popularniejszym narzędziem stosowanym w rehabilitacji kardiologicznej. Odpowiednio dobrane utwory puszczane podczas operacji i w trakcie rekonwalescencji wpływają na zmianę aktywności układu nerwowego, układu wydzielania wewnętrznego, napięcie mięśni, przyspieszają przemianę materii, obniżają próg wrażliwości zmysłów, regulują tętno i oddech, zmieniają siłę i szybkość krążenia krwi. Colin Rose w „Accelerated Learning” stwierdził, że:
 
 

"Muzyka pozwala osiągnąć w ciągu kilku minut to, do czego wiodą tygodnie medytacji."

 

 
 
W muzyce zamknięte są uczucia ich twórców, które z kolei poruszają słuchaczy, to one burzą mur, którym cierpiąc odgradzamy się od innych. Warto pozwolić, aby sztuka utorowała  emocjom drogę na zewnątrz.