Być tatą – to brzmi dumnie. Dziecko potrzebuje wsparcia rodziców, żeby móc się poprawnie rozwijać psychicznie. Dziś wiemy, że miłość i aktywny udział mężczyzny w wychowaniu dziecka ma wielki wpływ na rozwój umiejętności poznawczych i społecznych dziecka, a także jego emocjonalność.
Stabilizacja i bezpieczeństwo
Do niedawna to mężczyźni najczęściej utrzymywali rodzinę. Dziś ulega to zmianie, a jednak tradycyjnie rola ojca w rodzinie polegała na gwarantowaniu rodzinie bezpieczeństwa i stabilności poprzez dbania o jej potrzeby materialne. Oboje rodziców powinno być dla dziecka wzorem – pokazywać mu co jest dobre, a co złe i jakich zasad moralnych trzymać powinien się człowiek.
Mówi się, że w przeciwieństwie do bezwarunkowej miłości matki istnieje miłość ojca, ta, która wymaga, żebyśmy dowiedli swojej wartości. Ojciec jest bardziej wymagający wobec dzieci, oczekuje konkretnych wyników działań i uczy dziecko radzić sobie w życiu. To zwykle on stawia także granice, których dziecku nie wolno przekraczać.
Wspieranie matki
„To może się wydać oczywiste, ale widziałam wiele rodzin, w których mamy nie miały wsparcia swoich partnerów, a dzieci nie widziały w niej autorytetu. W przypadku moich rodziców to wsparcie było widoczne. Sami między sobą mogli się kłócić albo nie zgadzać, ale gdy dochodziło do konfliktów między rodzicami a dziećmi w naszej rodzinie, tata nigdy nie podważał autorytetu mamy i działali zespołowo. Chciałabym mieć takie oparcie w swoim przyszłym partnerze”.
Ojciec ma duży wpływ na to, jak postrzegamy świat i różne zachodzące w nim zjawiska. Chłopcy uczą się od niego, jak być mężczyzną, dziewczynki mają możliwość określenia, czego będą oczekiwać od przyszłego partnera i jaka powinna być rola mężczyzny w rodzinie.
Przede wszystkim jednak wysokie stawianie poprzeczki i oczekiwania wobec dziecka, które ma ojciec, przyzwyczają dziecko do samodzielnego radzenia sobie z problemami, stresem oraz niepowodzeniem. Aprobata ojca pozwala dziecku zaakceptować siebie, podnosić poczucie własnej wartości. Dzieci nieakceptowane przez ojca często wyrastają na osoby niepewne, mające trudności z pokonywaniem przeszkód na swojej drodze.
Zaangażowany tata
Wiemy już, że ojciec ma wielki udział w wychowaniu dziecka. Nic więc dziwnego, że coraz częściej mówi się o modelu zaangażowanego taty.
„Pamiętam, że jak byłem mały, tata miał zarabiać na życie, robić remonty i naprawiać coś, co się zepsuło, mama zajmować się nami i domem. Oczywiście oboje się z nami bawili, tata potrafił usmażyć jajka sadzone na obiad, jak mamy nie było, ale podział obowiązków był widoczny: były zadania męskie i kobiece. Jak już zbliżaliśmy się do tego wieku, w którym szło się do liceum, to ten podział zaczynał się rozmywać – tata robił z nami pracę domową, gotował…”.
Dziś wymaga się od mężczyzn większego zaangażowania w sferę rodzinną. Niebagatelny wpływ kontaktów z ojcem sprawił, że psychologowie, terapeuci, ale także wychowawcy, instruktorki w szkołach rodzenia i autorzy poradników dla rodziców podkreślają, jak istotne jest, aby dziecko wychowywała nie tylko mama, ale i tata. Nie ulega wątpliwości, że zaangażowanie ojca jest niezbędne, ale może mieć różne wymiary. Badacze roli ojca w rodzinie wyodrębnili trzy rodzaje zaangażowania ojca
-> Odpowiedzialność: czyli zapewnianie środków materialnych, a także czasu i miłości, które są niezbędne do rozwoju dziecka.
-> Dostępność: czyli po prostu jego obecność w otoczeniu dziecka, która pozwoli na reagowanie na potrzeby dziecka.
-> Aktywne uczestnictwo: polega na wykonywaniu wspólnych interakcji z dzieckiem, zabawie, rozmowie, nauce.
Niektórzy badacze podkreślają, że chociaż zwykle to kobiety zajmują się pielęgnacją dzieci, a ojcowie głównie zabawą, nie powinno się odsuwać tych drugich od zajęć pielęgnacyjnych.
W czym pomaga aktywny udział ojca w wychowywaniu dziecka?
Prowadzone na ten temat badania dowodzą, że pełnienie przez ojców czynności opiekuńczych mają pozytywny wpływ na rozwój umiejętności poznawczych dzieci. Już od samego początku rozwoju dziecka w badaniach wyraźne było, że dzieci, które mają dobry kontakt z ojcami i są aktywnie wychowywane przez oboje rodziców, lepiej radzą sobie z rozwiązywaniem problemów.
Zwraca się także uwagę na to, że ojcowi mają naprawdę duży wpływ na rozwój umiejętności komunikacyjnych swoich dzieci. Według specjalistów mężczyźni rzadko używają zmiękczeń, są mniej skłonni do modyfikacji języka ze względu na wiek dziecka, co sprawia, że używają zdań i form poprawnych językowo, mówiąc do dziecka. To ucz nie tylko poprawnego wysławiania się, ale także pobudza emocje u dzieci.
Budowanie relacji z dzieckiem sprawi, że czuje się ono bezpieczniej. Troska ze strony obojga rodziców daje poczucie stabilizacji, a działanie na rzecz stworzenia silnej więzi powinno zacząć się już w niemowlęctwie. Ojciec uczy się, jak reagować na potrzeby dziecka, jeżeli od samego początku jest zaangażowany w wychowywanie.
Tata zyskuje
Zaangażowanie ojca nie skutkuje jedynie korzyścią dla dziecka. Tworzenie więzi emocjonalnej z drugą osobą/dzieckiem zawsze przynosi radość, ale nie tylko. Badacze twierdzą, że ojcowie, którzy aktywnie wychowują swoje dzieci osiągają sukcesy na innych życiowych płaszczyznach, np. w pracy. Dzieciom przypisuje się zdolność naturalnego motywowania rodziców do rozwijania swoich umiejętności, poszerzania horyzontów i próbowania nowych rzeczy, a to dopiero jedna z niewielu korzyści…
